Văn bản Tôi có một ước mơ (Phần 2) SVIP

TÔI CÓ MỘT ƯỚC MƠ

(PHẦN 2)

(Trích Bước đến tự do, Câu chuyện Mon-ga-mơ-ri- Montgomery)

Mác-tin Lu-thơ Kinh 

I. Tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm.

II. Đọc hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại. 

1. Nghệ thuật lập luận

2. Khát vọng và thái độ, tình cảm của tác giả 

* Luận điểm 1, 2:

• Tác giả bày tỏ khát vọng về tự do dân chủ cho người da đen qua việc nêu thực trạng và chỉ ra thời điểm cần hành động để giải thoát người da đen. 

=> Thái độ, tình cảm: xót xa, bất bình. 

* Luận điểm 3, 4: 

• Tác giả chỉ ra hành động hướng tới đại đoàn kết dân tộc, nói không với bạo động. 

=> Thái độ, tình cảm: tin tưởng và bày tỏ lòng yêu nước nồng nàn gắn với tư tưởng nhân văn là không đấu tranh bất bạo động.  

* Luận điểm 5: 

• Tác giả bày tỏ niềm tin, ước mơ tự do, công lí cho người da đen, cho sự phát triển thịnh vượng của nước Mỹ. 

=> Thái độ, tình cảm: chân thành, tha thiết, khao khát mạnh mẽ và tràn ngập tin tưởng. 

III. Tổng kết.

1. Nghệ thuật

- Lập luận chặt chẽ, thuyết phục với những lí lẽ, bằng chứng cụ thể. 

- Từ ngữ và câu văn giàu hình ảnh, hàm súc, có tính gợi mở; khai thác nghệ thuật trùng điệp tạo nên giọng điệu và âm hưởng vừa hùng hồn vừa tha thiết,...

- Kết hợp đa dạng các phương thức biểu đạt. 

2. Nội dung

Văn bản viết ra nhằm mục đích khẳng định quyền bình đẳng của người da đen và thể hiện mong muốn kêu gọi đấu tranh giành quyền bình đẳng cho người da đen, từ đó hướng tới một nước Mỹ phát triển và không còn phân biệt chủng tộc. 

IV. Gợi ý trả lời câu hỏi 

Câu 1:

Vấn đề trọng tâm: Kêu gọi hành động đấu tranh vì sự tự do, bình đẳng của người da đen trên đất Mỹ.

Câu 2: 

• Thực trạng cuộc sống người da đen trái ngược với những gì đã tuyên bố trong Tuyên ngôn Giải phóng Nô lệ.
• Cần xác định thời điểm quan trọng để đòi lại công lí cho người da đen.
• Cần có thái độ đấu tranh kiên quyết nhưng không bạo lực.
• Cần đoàn kết và luôn tiến về phía trước trong cuộc đấu tranh đòi công lí.
• Niềm tin, ước mơ về tự do, công lí cho người da đen.

Câu 3:

Cách tác giả dùng lí lẽ và bằng chứng để trình bày quan điểm của mình nhằm thuyết phục người đọc, người nghe:

Để thuyết phục người đọc, người nghe về quan điểm đấu tranh bất báo động, tác giả đã khẳng định cần có cách đấu tranh đúng đắn và đừng phạm lỗi bởi hành động sai trái. Tiếp đó, tác giả nhấn mạnh, khẳng định bằng những câu văn mang tính mệnh lệnh, đặc biệt là đưa ra bằng chứng là nhiều người da trắng cũng đang tham gia đấu tranh vì công lí cùng người da đen. Hoặc nhằm xác định rằng đây là thời điểm quan trọng nhất để đòi lại công lí cho người da đen, tác giả đã dùng một loạt mệnh đề khẳng định. Đồng thời, tác giả đưa ra các lí lẽ phản bác thái độ phớt lờ vấn đề cấp bách ở thời điểm này. 

Câu 4: 

Hình ảnh tự do ngân lên từ những đỉnh đồi… ngọn núi mang ý nghĩa biểu tượng cho sự lớn lao, vĩ đại của nước Mỹ trong niềm mơ ước của tác giả.

Câu 5:

Chỉ ra và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ điệp ngữ, ẩn dụ đã được tác giả sử dụng:

• Cách sử dụng điệp ngữ, cách lặp cấu trúc câu tạo cho bài diễn văn một giọng điệu hùng hồn, tha thiết, chứa đựng trong đó những tư tưởng lớn và những cảm xúc mãnh liệt. 

• Những hình ảnh ẩn dụ cũng được sử dụng nhiều trong văn bản: Một trăm năm sau, người da đen vẫn phải sống cô đơn trên hòn đảo nghèo đói giữa một đại dương mênh mông, thịnh vượng về vật chất; Mùa hè ngột ngạt của người da đen với sự bất mãn chính đáng sẽ không đi qua cho đến khi làn gió thu của tự do và bình đẳng mát mẻ thổi đến; Đừng tìm cách thoả mãn cơn khát tự do bằng những chén hận thù và cay đắng tạo nên tính hàm súc và gợi mở lớn cho văn bản. 

Câu 6:

Thái độ, tình cảm của tác giả đối với nước Mỹ qua văn bản:

Tác giả bày tỏ tình yêu to lớn với nước Mỹ và quan điểm đấu tranh của tác giả chính là vì hướng đến một nước Mỹ hùng cường, bình đẳng. 

Câu 7:

Quan điểm và ước mơ của tác giả được thể hiện trong văn bản đến nay vẫn còn có ý nghĩa. Bởi, bài diễn văn được phát biểu ngày 28/8/1963 và từ đó cho đến nay, nước Mỹ đã có những bước tiến dài trên con đường hiện thực hóa giấc mơ của Mác-tin Lu-thơ Kinh khi người da đen nói riêng, người da màu nói chung đã có những quyền tự do, dân chủ và có Tổng thống Mỹ là người da đen. 

Tuy vậy, nước Mỹ ngày nay vẫn phải tiếp tục giải quyết tình trạng bất bình đẳng và kì thị chủng tộc, nhất là với người da đen. Nhìn rộng ra trên phạm vi toàn cầu, thế giới vẫn còn tồn tại sự bất bình đẳng về sắc tộc, vẫn còn nhiều người phải sống trên hòn đảo nghèo đói giữa một đại dương mênh mông thịnh vượng về vật chất và vẫn có những hành vi bạo lực. 

Do vậy, quan điểm và ước mơ của Mác-tin Lu-thơ Kinh không chỉ có ý nghĩa với nước Mỹ ở thời điểm đó mà còn có ý nghĩa thức tỉnh với nhiều người, nhiều dân tộc hiện nay trên thế giới trong cuộc đấu tranh vì hoà bình và công lí cho các dân tộc. 

Câu 8:

Bài học trong việc tạo lập một văn bản nghị luận giàu sức thuyết phục là:

• Hệ thống luận điểm, lí lẽ, bằng chứng và quan hệ giữa chúng với luận đề. 

• Tình cảm, thái độ của tác giả đối với vấn đề bàn luận được thể hiện qua giọng điệu của văn bản. 

• Các yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm và các biện pháp tu từ làm tăng hiệu quả diễn đạt của văn bản.