Sinh ra là người miền cao, vừa cất tiếng khóc chào đời đã thấy núi nên không lạ gì về đá. Những nếm trải đời người dường như thấm đẫm bóng núi với niềm yêu khắc khoải day dứt.

Đá núi dường như gợn sóng từ tiềm thức khi mới thành hình hài trong lòng mẹ. Đá núi bật ngọn vút cao trong tuổi thơ ấu đến trường. Đá núi uốn mình xuống trong bước chân vội vã lên nương của cha. Đá rủ mềm tơi trong hạt mồ hôi ra vườn của mẹ. Hòn đá tảng từ núi về nằm hiền lành biết máng nước đầu sàn để dây trầu quế ngát thơm của bà tựa vào leo lên cây cau thẳng thớm hiên ngang. Đá núi quấn quýt cùng ngọn lửa, hóa thân cùng hương thơm hạt gạo nấu thành cơm. Nhưng để nhìn thấy đá núi cuộn trào, mang hơi thở của miền rừng thì con người phải mất cả đời.

[…]

Thì đã biết là quá quen thuộc với đá, nhưng sao đá núi Hà Giang vẫn mang đến một niềm xúc động khó tả. Cảm giác thấy sự kì vĩ của thiên nhiên ở nơi chỉ có một thứ dáng núi thuần khiết. Đá như bà đỡ xòe tay nâng sự kì diệu của sức lực con người khi sống trên đá, len lách trong đá và làm mềm lòng đá. Tầng tầng lớp lớp, đá ngờm ngợp che khuất tầm nhìn. Trải mênh mông, len lách mọi xó xỉnh, đá lừng lững trong từng rảnh đất bé như chéo tay. Loi nhoi, nhấp nhô, đá rải quằn quại theo con đường nhỏ như sợi chỉ vắt ngang đỉnh núi xa mờ mịt sương. Những con đường xuyên ngang thân đá như sợi chỉ xâu chuỗi, mang những đỉnh núi treo lên chín tầng mây. Cảm giác về đá là sự kết khối lặng lẽ và bền vững, âm thầm mà dữ dội, muôn đời thách đố con người.

[…]

Nghĩ cần nói gì đó với đá từ lâu rồi, lại muốn đợi chờ mong cho cảm xúc được đầy lên, cho đến khi gặp lại núi như người bạn thân đã xa lâu, thấy đá an nhiên bề ngoài, mà cuộn chảy theo từng mạch bề sâu. Ngẫm ra khi từng có tình yêu cùng đá, mới thấu hiểu là đá vẫn ngàn đời thủy chung, cùng với người nương theo bóng núi vượt lên phía mặt trời.

(Sóng đá, Phan Mai Hương)