Hội lồng tồng SVIP

HỘI LỒNG TỒNG

TRẦN QUỐC VƯỢNG – LÊ VĂN HẢO – DƯƠNG TẤT TỪ

I. TÌM HIỂU CHUNG

1. Xuất xứ:

Văn bản trích từ Mùa xuân và phong tục Việt Nam, NXB Văn hóa.

2. Thể loại:

3. Phương thức biểu đạt:

4. Bố cục:

II. TÌM HIỂU NỘI DUNG VĂN BẢN

1. Giới thiệu khái quát về hội lồng tồng

- Thời gian diễn ra lễ hội: sau tết Nguyên đán đế tết Thanh minh.

- Tên lễ hội “lồng tồng”: theo tiếng Tày – Nùng “lồng tồng” có nghĩa là “xuống đồng”.

- Hoạt động trong ngày lễ hội:

+ Dân làng mang cỗ đến cúng thần nông.

+ Trưng bày sản phẩm nông nghiệp của dân làng.

+ Ăn cỗ.

2. Giới thiệu về trò chơi ném còn

- Dụng cụ:

+ Một chiếc còn.

+ Một cây mai.

- Cách thức chơi:

3. Giới thiệu về trò múa sư tử

- Múa sư tử được các thanh niên Tày – Nùng ưa thích.

- Múa sư tử thực chất là một điệu võ.

- Các miếng võ được biểu diễn rõ nhất trong màn múa sư tử đùa nghịch vờn nhau với đười ươi và hai khỉ.

- Quy định: con sư tử nào đến trước được giữ vai trò đàn anh, có quyền chủ trì buổi diễn, con đến sau phải đeo vào cằm con đến trước một miếng vải đỏ gọi là “quả hồng” để thừa nhận quyền làm anh. Trường hợp tranh chấp, người ta tổ chức một cuộc đấu giữa hai con sư tử. Con nào quật ngã đối phương sẽ được làm anh.

4. Giới thiệu về hoạt động hát lượn.

- Mục đích hát:

- Buổi hát lượn thường được chia làm hai phần:

+ Lượn tuồng: gồm bài hát cổ điển mà gái trai phải học thuộc lòng để hát kể cho nhau nghe về những cái đẹp của quê hương, mường bản,…

+ Lượn sương: thường sáng tác tại chỗ theo cảm hứng để gái trai đặt vấn đề yêu đương và trực tiếp thổ lộ tình cảm với nhau.

III. GỢI Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI SÁCH GIÁO KHOA

Câu 1 (trang 119, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Tóm tắt các ý chính của văn bản Hội lồng tồng bằng sơ đồ (chú ý thời gian tổ chức, địa điểm tổ chức, vùng miền có lễ hội, phần cúng tế - lễ, phần vui chơi - hội).

Câu 2 (trang 119, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Sản vật cúng tế trong hội lồng tồng có liên quan gì với tục mở hội xuống đồng và tục thờ thành hoàng - thần nông?

- Các sản vật cúng tế trong hội lồng tồng là: gà thiến béo, lợn quay, bánh trái…

- Hội lồng tồng ở Việt Bắc gắn với tục thờ thần nông. Thần nông được tôn làm thành hoàng làng cũng có nghĩa là thần nông được cho là có vai trò giúp dân khai mở đất đai, xây dựng và bảo vệ bản mường. Những lễ vật đều là những sản phẩm nông nghiệp của cư dân, được dâng lên tế thần nông để thể hiện sự biết ơn của cư dân với vị thần cai quản đời sống bản mường, cũng là cách thức để kính báo về công việc làm ăn sinh sống hằng năm và biểu thị niềm mong ước về cuộc sống no đủ.

Câu 3 (trang 119, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Văn bản miêu tả những hoạt động nào của cư dân trong phần hội? Những hoạt động đó biểu thị những phẩm chất và khả năng nào của con người?

- Văn bản miêu tả những hoạt động của cư dân trong phần hội là: trò chơi ném còn, múa sư tử và “lượn lồng tồng”.

- Những hoạt động đó biểu thị những phẩm chất và khả năng của con người: chăm chỉ, cần cù lao động, nhanh nhẹn, khéo léo, giỏi đánh võ đi quyền, thuộc nhiều tác phẩm dân gian, ứng đối giỏi, hát hay, giàu tình cảm... Đặc biệt, những hoạt động ấy còn thể hiện tình yêu thiên nhiên, yêu lao động, yêu mùa xuân và sự duyên dáng trong những câu hát.

Câu 4 (trang 119, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Người dân gửi gắm mong ước gì khi tổ chức hội lồng tồng?

Khi tổ chức hội lồng tồng, người dân gửi gắm mong ước mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, bội thu, chăn nuôi thuận lợi, đời sống no đủ. Bên cạnh đó, những hoạt động văn hóa, những trò chơi dân gian cũng thể hiện mong ước của người dân về một cuộc sống vui tươi, lành mạnh, may mắn; con người có sức khỏe; có tâm hồn bay bổng, phong phú, đặc biệt là mong ước có được sức mạnh thể chất và tinh thần để đánh đuổi kẻ thù.

Câu 5 (trang 120, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

     Lượn, tiếng nói của tình yêu, tiếng lòng của ngày hội xuân, lành mạnh, trong sáng, đầy sức sống, vang vọng sôi nổi mà êm đềm dưới trời xuân Việt Bắc.

Em cảm nhận như thế nào về thái độ đánh giá của người viết qua câu văn trên?

Câu văn thể hiện sự đồng cảm, thái độ ngợi ca, đề cao vẻ đẹp của hát lượn, một sinh hoạt văn hóa dân gian phổ biến của đồng bào Tày, Nùng trong mùa xuân.