Đọc: Thực thi công lí (Phần 1) SVIP

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả

a. Tiểu sử

b. Sự nghiệp sáng tác

Sếch-xpia không chỉ là ngôi sao sáng trong nền văn nghệ nước Anh mà còn là cây đại thụ của nền văn học thế giới. Trên con đường sáng tác của mình ông đã để lại cho nền văn học nhân loại nói chung và kịch Anh nói riêng gần 40 vở kịch, 2 bản trường ca, một tập 154 bài xon-nê. Quá trình sáng tác của ông chia làm ba giai đoạn:

*Giai đoạn 1: 1590-1600

Đây là giai đoạn của những hài kịch hay nhất thể hiện cái nhìn lạc quan yêu đời, yêu cuộc sống. Không khí lạc quan nhân văn chủ nghĩa bao trùm lên tất cả các sáng tác của ông trong giai đoạn này. Đồng thời thể hiện niềm tin vào khả năng con người có thể giải quyết những mâu thuẫn trong xã hội và cuộc sống theo hướng tươi sáng tích cực nhất. Các vở hài kịch tiêu biểu: Hài kịch của những hiểu lầm (1592), Giấc mộng đêm hè (1595), Chàng thương gia thành Vơnizơ (1596), Ầm ĩ vì chuyện không đâu (1598), Những bà vui tính ở Uynxo (1598), Đêm thứ mười hai (1600); Romeo và Juliet (1594 - 1595),...

*Giai đoạn 2: Từ 1601-1608

Đây là giai đoạn trải qua những chấn động dữ dội của đời sống xã hội, nên không khí lạc quan yêu đời, yêu người không còn nữa mà thay vào đó là sự phê phán những mặt đen tối, những cái xấu xa, lên án tội ác cường quyền, bạo lực và nêu bậc sự khủng hoảng bế tắc của xã hội thời đại. Đây là giai đoạn ra đời các vở bi kịch tuyệt tác của ông. Một số tác phẩm tiêu biểu cho giai đoạn này: Hămlet (1601), Mọi việc tốt lành nếu kết thúc tốt lành (1602), Ô-ten-lô (1604), Mác-bet (1605), An-tô-ni và Cle-o-pat (1606), Tai-mơn ở Aten (1607), Pê-ri-cơ-lex (1608),...

*Giai đoạn 3: Từ 1609-1613

Đây là giai đoạn Sếch-xpia quay trở về con đường tìm kiếm một giải pháp lạc quan cho các mâu thuẫn xã hội. Nhưng vì hiện thực cuộc sống thời Sếch-xpia không có tiền đề trực tiếp cho sự thắng thế của công lí và điều thiện. Vì vậy những tác phẩm của giai đoạn này là những vở mang màu sắc mơ màng, thần thoại, kết thúc vui vẻ nhưng tính chất bi kịch vẫn còn đậm nét, vẫn mang nội dung phê phán xã hội nhưng kín đáo, nhẹ nhàng hơn. Giai đoạn này có các sáng tác phẩm tiêu biểu như: Xim-bơ-lin (1609), Câu chuyện mùa đông (1610), Bão táp (1612),...

2. Tác phẩm 

a. Hoàn cảnh sáng tác

Chính những yếu tố kể trên đã mang lại không khí lạc quan, vui vẻ, yêu đời trong các vở kịch của Sếch-xpia ở giai đoạn đầu sáng tác này. 

b. Nội dung, tư tưởng

Vở hài kịch tập trung thể hiện đề tài tình yêu và đề tài tình bạn, từ đó tác giả lên án những gì phản lại tự nhiên cổ hủ - những luân lí đạo đức, những thành kiến của xã hội phong kiến. Đồng thời tác giả còn nhấn mạnh chủ đề sự thắng thế của đạo đức và những tình cảm cao đẹp.

c. Tóm tắt

d. Vị trí và sự việc được kể

- Vị trí:

- Sự việc được kể: Cuộc đối mặt của Poóc-xi-a với Sai-lốc tại phiên tòa. 

II. Tìm hiểu chi tiết 

1. Đề tài, chủ đề

- Đề tài: 

- Chủ đề: Đoạn trích xoay quanh những chủ đề sau:

+ Công lý và lòng khoan dung: Vở kịch đặt ra câu hỏi về công lý và lòng khoan dung. Cuộc đối đầu giữa Sai-lốc và An-tô-ni-ô trong phiên tòa thể hiện sự xung đột giữa luật pháp cứng nhắc, giáo điều và lòng nhân ái. 

+ Tiền bạc và giá trị con người: Vở kịch khám phá mối quan hệ giữa tiền bạc và giá trị con người. Sai-lốc, một người cho vay nặng lãi, coi trọng tiền bạc hơn mọi thứ, trong khi An-tô-ni-ô và Ba-sa-ni-ô coi trọng tình bạn và tình yêu hơn tiền bạc.

=> Tóm lại, tác phẩm Thực thi công lí nói riêng, Người lái buôn thành Vơ-ni-dơ nói chung, đã phản ánh nhiều khía cạnh của cuộc sống và con người. Qua những tình huống kịch tính và các mối quan hệ phức tạp, Sếch-xpia đã sáng tác một tác phẩm giàu giá trị nhân văn và đạo đức.