Cấu trúc của chất. Sự chuyển thể SVIP

I. MÔ HÌNH ĐỘNG HỌC PHÂN TỬ VỀ CẤU TẠO CHẤT

Mô hình động học phân tử về cấu tạo chất có những nội dung cơ bản sau đây:

• Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt là phân tử.
• Các phân tử chuyển động không ngừng. Nhiệt độ của vật càng cao thì tốc độ chuyển động của các phân tử cấu tạo nên vật càng lớn.
• Giữa các phân tử có lực hút và đẩy gọi chung là lực liên kết phân tử.

Sử dụng mô hình này có thể giải thích được cấu trúc của các chất rắn, chất lỏng, chất khí và sự chuyển thể.

Chuyển động Brown là chuyển động hỗn loạn, không ngừng của các hạt rất nhỏ dưới tác dụng của các phân tử chất lỏng hoặc chất khí.

II. CẤU TRÚC CỦA CHẤT RẮN, CHẤT LỎNG VÀ CHẤT KHÍ

Dựa vào các đặc điểm sau đây của phân tử có thể nêu được sơ lược cấu trúc của hầu hết các chất rắn, chất lỏng, chất khí:

• Khoảng cách giữa các phân tử càng lớn thì lực liên kết giữa chúng càng yếu.
• Các phân tử sắp xếp có trật tự thì lực liên kết giữa chúng mạnh.

III. SỰ CHUYỂN THỂ

1. Sự chuyển thể

Các chất có thể chuyển từ thể này sang thể khác.

• Các chất ở thể rắn khi nóng lên có thể chuyển sang thể lỏng, rồi từ thể lỏng sang thể khí.
• Các chất khí khi lạnh đi có thể chuyển sang thể lỏng rồi từ thể lỏng sang thể rắn.
• Một số chất có thể chuyển trực tiếp từ thể rắn sang thể khí và ngược lại.

2. Dùng mô hình động học phân tử giải thích sự chuyển thể

Khi chuyển động hỗn loạn, các phân tử có thể va chạm vào nhau, truyền năng lượng cho nhau. Càng nhận được nhiều năng lượng thì các phân tử chuyển động hỗn loạn càng nhanh, khoảng cách trung bình giữa chúng càng tăng, lực liên kết giữa chúng càng yếu.

a) Giải thích sự hoá hơi

Sự hoá hơi có thể xảy ra dưới hai hình thức là bay hơi và sôi.

Sự bay hơi là sự hoá hơi xảy ra ở mặt thoáng của chất lỏng. Một số phân tử tại đây có động năng đủ lớn để thắng lực liên kết của các phân tử chất lỏng khác, thoát được ra khỏi mặt thoáng của chất lỏng trở thành các phân tử ở thể hơi. 

Sự sôi là sự hoá hơi xảy ra đồng thời ở bên trong và trên mặt thoáng của chất lỏng. Khi nhiệt độ của nước tăng tới khoảng 100 ^oC thì nước bắt đầu sôi. Khi đó các bọt chứa không khí và hơi nước nổi lên trong lòng nước càng ngày càng tăng, tới mặt thoáng thì vỡ, không khí và hơi nước thoát ra ngoài khí quyển trở thành các phân tử ở thể hơi. 

b) Giải thích sự nóng chảy của chất rắn kết tinh

Ở trạng thái rắn, phân tử của chất kết tinh được xếp chặt và có thứ tự trong lưới tinh thể. Các liên kết giữa các phân tử tạo ra một cấu trúc vững chắc và cứng. Khi nhiệt độ tăng các phân tử nhận thêm năng lượng từ môi trường. Khi nhiệt độ đạt đến giá trị nóng chảy, năng lượng đủ lớn để phân tử vượt qua liên kết giữa chúng, chúng có thể tự do chuyển động trong không gian trở thành các phân tử ở thể lỏng.

1. Mô hình động học phân tử về cấu tạo chất:

• Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt là phân tử.
• Các phân tử chuyển động không ngừng. Nhiệt độ của vật càng cao thì tốc độ trung bình của các phân tử càng lớn.
• Giữa các phân tử có lực liên kết phân tử.

2. Các chất có thể chuyển từ thể này sang thể khác.